ฉีดวัคซีนแมว เรื่องสำคัญที่ทาสแมวต้องรู้

ฉีดวัคซีนแมว เป็นส่วนสำคัญในการทำให้แมวของคุณปลอดภัย และมีสุขภาพดี ในบทความนี้ เราจะพูดถึงคำถามทั่วไป เช่น วัคซีนคืออะไร ทำงานอย่างไร แมวของคุณต้องการวัคซีนชนิดใด และสิ่งที่จะเกิดขึ้นหลังจากแมวได้รับการฉีดวัคซีนแล้ว

การฉีดวัคซีนแมวคืออะไร?

วัคซีน ( หรือ การฉีดวัคซีน ) ช่วยป้องกันไม่ให้แมวติดโรคติดเชื้อ วัคซีนทำจากไวรัส หรือแบคทีเรียที่ถูกทำให้อ่อนฤทธิ์ ( ถูกทำให้อ่อนฤทธิ์ลงจนไม่สามารถก่อโรค ) หรือ เชื้อโรคที่ตายแล้ว เพื่อให้ปลอดภัย และยังคงสามารถกระตุ้นการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันได้

วัคซีนจะถูกฉีดเข้าไปใต้ผิวหนังของแมว หรือบางครั้งก็ฉีดเข้าจมูก ( ของเหลวในจมูก ) วัคซีนจะกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของแมวให้ตอบสนองต่อสารที่ก่อให้เกิดโรคโดยไม่ก่อให้เกิดอาการเจ็บป่วย เนื่องจากสารเหล่านี้มีเพียงอนุภาคที่ไม่เป็นอันตราย หรือเชื้อโรคที่ตายแล้วเท่านั้น

เมื่อสิ่งแปลกปลอมเหล่านี้เข้ามาในร่างกาย จะทำให้ระบบภูมิคุ้มกันผลิตแอนติบอดีต่อต้านไวรัส หรือแบคทีเรียสายพันธุ์นั้น หากแมวสัมผัสกับโรคนี้ในอนาคต แอนติบอดีเหล่านี้จะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว และต่อสู้กับการติดเชื้อ ก่อนที่จะทำให้เกิดการเจ็บป่วยร้ายแรง

เราแนะนำให้ ฉีดวัคซีนสำหรับแมว และลูกแมวทุกตัว รวมถึงทั้งแมวจรจัด และแมวบ้าน

AAFP Feline Vaccination Advisory Panel ได้แก้ไขหลักเกณฑ์การฉีดวัคซีนสำหรับแมวครั้งล่าสุดในปี 2020

แมวต้องฉีดวัคซีนอะไรบ้าง?

แม้ว่าแมว และลูกแมวทุกตัวควรจะฉีดวัคซีน แต่แมวทุกตัวก็ไม่จำเป็นต้องได้รับวัคซีนทุกชนิด วัคซีนบางชนิดเรียกว่า “วัคซีนโรคหลัก” ซึ่งหมายความว่าวัคซีนเหล่านี้ เหมาะสำหรับแมว และลูกแมวทุกตัว ไม่ว่าพวกมันจะอาศัยอยู่ในบ้าน หรือกลางแจ้งก็ตาม

วัคซีนหลักสำหรับแมว ได้แก่

• Feline panleukopenia (โรคไข้หัดแมวหรือ FPV)
• Feline herpesvirus (โรคหวัดแมวจากเชื้อเฮอร์ปีส์)
• Feline calicivirus (โรคหวัดแมว FCV)
• Rabies virus (โรคพิษสุนัขบ้า)
• Feline leukemia virus (โรคลิวคีเมีย FeLV) – สำหรับแมวอายุน้อยกว่าหนึ่งปี

ปัจจุบันมีวัคซีนที่รวมวัคซีนหลักไว้ในหนึ่งวัคซีน (ตัวย่อ FVRCP) ครอบคลุม การติดเชื้อทางเดินหายใจ ไวรัสคาลิซิ และโรคติดเชื้อหัดแมว นอกจากนี้วัคซีนโรคลิวคีเมีย FeLV มักเหมาะสำหรับลูกแมว เนื่องจากมีความไวต่อโรคมากกว่าแมวโต

วัคซีนอื่น ๆ ถือว่า “ไม่ใช่วัคซีนหลัก” ซึ่งหมายความว่าวัคซีนเหล่านี้แนะนำสำหรับแมวบางตัว แต่แมวตัวอื่น ๆ อาจไม่ต้องการวัคซีนเหล่านี้

วัคซีนที่ไม่ใช่วัคซีนหลัก ได้แก่

• Feline leukemia virus (โรคลิวคีเมีย FeLV) – สำหรับแมวอายุมากกว่า 1 ปี
• Feline immunodeficiency virus (โรคเอดส์แมว FIV)
• Bordetella bronchiseptica (เชือไวรัสไข้หัดสุนัข)
• Chlamydia felis (โรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน)
• Feline infectious peritonitis (โรคเยื่อบุช่องท้องอักเสบในแมว FIP)

สัตวแพทย์ของคุณสามารถบอกคุณได้ว่า วัคซีนที่ไม่ใช่วัคซีนหลักชนิดใดที่แนะนำสำหรับแมว หรือลูกแมวของคุณ โดยพิจารณาจากไลฟ์สไตล์ อายุ ความเสี่ยงในการสัมผัส และสถานะสุขภาพของแมวของคุณ สัตวแพทย์ของคุณอาจไม่แนะนำให้ฉีดวัคซีน FeLV ต่อไปหลังจากอายุครบ 1 ปี สำหรับแมวที่เลี้ยงระบบปิด หรือไม่มีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อ FeLV

สิ่งสำคัญที่ควรทราบคือ แม้ว่าจะมีวัคซีนสำหรับไวรัสโรคภูมิคุ้มกันบกพร่องในแมว (FIV) แล้ว แต่ประสิทธิภาพของวัคซีนยังเป็นที่น่าสงสัย และวัคซีนดังกล่าวไม่ได้ผลิต หรือจัดจำหน่ายในอเมริกาเหนืออีกต่อไป AAFP ไม่แนะนำให้ฉีดวัคซีนป้องกัน FIV อีกต่อไป

นอกจากนี้ แม้ว่าจะมีวัคซีนสำหรับโรคเยื่อบุช่องท้องอักเสบจากการติดเชื้อในแมว (FIP) แต่ AAFP ก็ไม่แนะนำให้ฉีดวัคซีนสำหรับ FIP การฉีดวัคซีนป้องกัน Bordetella bronchiseptica และ Chlamydia felis เป็นเรื่องปกติในแมว โดยทั่วไป วัคซีนเหล่านี้สงวนไว้สำหรับแมวที่อาศัยอยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีความเสี่ยงสูง เช่น สถานสงเคราะห์ที่มีประวัติการระบาดของการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบนมาก่อน

หลังการฉีดวัคซีนแมวจะเป็นอย่างไร?

หลังจากที่แมวของคุณได้รับวัคซีน อาจมีอาการปวดเล็กน้อยบริเวณที่ฉีดเป็นเวลา 2-3 วัน ความรู้สึกน่าจะคล้ายกับความรู้สึกของคนหลังจากได้รับวัคซีนไข้หวัดใหญ่

ทางที่ดีควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสแมวของคุณ ในบริเวณที่เธอฉีดวัคซีน แมวบางตัวจะง่วงนอนเล็กน้อย หรือดูอ่อนเพลียหลังจากฉีดวัคซีน แต่โดยทั่วไปอาการจะหายไปเองในวันถัดไป

ผลข้างเคียงของการ ฉีดวัคซีนแมว

วัคซีนสำหรับแมว ถึงแม้จะปลอดภัย แต่ก็มีความเสี่ยงที่จะเกิดผลข้างเคียงอยู่บ้าง ดังนั้นเป็นการดีที่จะทำความคุ้นเคยกับผลข้างเคียงทั่วไปของวัคซีนสำหรับแมว เพื่อที่คุณจะได้ระวังสิ่งผิดปกติต่าง ๆ อาการเหล่านี้ควรจะไม่รุนแรง และอยู่ไม่เกินหนึ่ง หรือสองวัน

ผลข้างเคียงเล็กๆ น้อยๆ ที่พบบ่อยจากการ ฉีดวัคซีนแมว ได้แก่

• รู้สึกไม่สบายบริเวณที่ฉีดวัคซีน
• อาการบวมเล็กน้อย (เป็นก้อน) บริเวณที่ฉีด
• ไข้ต่ำ (อุณหภูมิปกติของแมวอยู่ระหว่าง 38 ถึง 39 องศาเซลเซียส)
• เกียจคร้าน (เซื่องซึม)
• ไม่อยากอาหาร
• น้ำมูกไหล ไอ หรือจาม (หลังฉีดวัคซีนเข้าจมูก)

บางครั้งแมวอาจเกิดอาการไม่พึงประสงค์ร้ายแรงจากการฉีดวัคซีน

ปฏิกิริยาการแพ้อย่างรุนแรงที่เรียกว่าภูมิแพ้ (anaphylaxis) อาจทำให้เกิดอาการรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้ ปฏิกิริยาภูมิแพ้ต่อวัคซีนพบได้น้อยในแมว โดยเกิดขึ้นไม่เกิน 0.0001% ปฏิกิริยาดังกล่าวมักเกิดขึ้นไม่นานหลังจากที่แมวได้รับวัคซีน

หากแมวของคุณมีอาการใด ๆ ต่อไปนี้ภายในไม่กี่ชั่วโมงหลังจากได้รับวัคซีน ให้โทรหาสัตวแพทย์ หรือโรงพยาบาลสัตวแพทย์ฉุกเฉิน

• ลมพิษ (ขึ้นบนผิวหนัง)
• หน้าบวม
• หายใจลำบาก
• อาเจียน
• ท้องเสีย
• กะปลกกะเปลี้ย
• ฟุบ

หากแมวของคุณมีอาการแพ้วัคซีน ไม่ได้หมายความว่าแมวจะไม่สามารถฉีดวัคซีนได้อีก สัตวแพทย์จะทำงานร่วมกับคุณ เพื่อกำหนดแผนสำหรับวัคซีนในอนาคต แผนดังกล่าวอาจรวมถึงการเว้นระยะห่างของวัคซีน การให้ยาล่วงหน้าก่อนวัคซีน เพื่อป้องกันปฏิกิริยา หรือในบางกรณี อาจไม่ฉีดวัคซีนอีก

อาการไม่พึงประสงค์จากวัคซีนร้ายแรงอีกประการหนึ่งที่พบในแมวเรียกว่า ซาร์โคมาบริเวณที่ฉีดของแมว (feline injection-site sarcomas – FISS)

FISS เกิดขึ้นไม่บ่อยนัก โดยเกิดขึ้นประมาณ 1 ครั้งจากการฉีดวัคซีนทุก ๆ 10,000 ถึง 30,000 ครั้ง FISS คือเนื้องอกมะเร็งที่เกิดขึ้นบริเวณที่ฉีดวัคซีน ไมโครชิป สเตียรอยด์ที่ออกฤทธิ์นาน หรือยาอื่น ๆ เนื้องอกเหล่านี้สามารถเกิดขึ้นได้เพียงไม่กี่เดือนหลังการฉีด หรือนานถึง 10 ปีต่อมา

หากแมวของคุณมีก้อนบริเวณที่ฉีดวัคซีน ให้แจ้งสัตวแพทย์ทันที ก้อนเนื้อส่วนใหญ่จะหายไปเอง และไม่กลายเป็น FISS ต่อไป แต่สัตวแพทย์ของคุณจะต้องจับตาดูก้อนเนื้อที่ปรากฏขึ้นหลังจากที่แมวของคุณได้รับวัคซีนอย่างใกล้ชิด

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการฉีดวัคซีนแมว