แมวหายใจแรง เพราะอะไร และแก้ไขอย่างไร?

แมวหายใจแรง หรือการหายใจลำบากเป็นทั้งอาการ และสาเหตุของความทุกข์ทรมานในแมว

ระบบทางเดินหายใจซึ่งประกอบด้วยจมูก หลอดลม และปอด เป็นระบบให้ชีวิตที่ส่งผลต่อร่างกายของแมว อากาศเข้าสู่ร่างกายของแมวผ่านทางจมูก และเคลื่อนเข้าสู่ปอด โดยถ่ายเทออกซิเจนเข้าสู่กระแสเลือดของแมว และหล่อเลี้ยงอวัยวะต่าง ๆ เมื่อออกซิเจนเข้าสู่ร่างกายของแมวทางรูจมูก คาร์บอนไดออกไซด์จะเคลื่อนออกสู่ชั้นบรรยากาศ

การเคลื่อนไหวของลมหายใจถูกควบคุมโดยศูนย์ทางเดินหายใจในสมองของแมว และเครือข่ายเส้นประสาทที่หน้าอก เมื่อร่างกายอยู่ในภาวะสมดุล ลมหายใจของแมวจะราบรื่นโดยไม่สะดุด การหายใจที่มีเสียงหวีด หรือเคลื่อนไหวท้องมากเกินไป การเปลี่ยนแปลงรูปแบบการหายใจของแมว อาจเกี่ยวข้องกับการบาดเจ็บ หรือความผิดปกติโดยตรงในระบบทางเดินหายใจ หรืออาจเป็นวิธีการที่ร่างกายพยายามรักษาสภาวะสมดุล

ภาพรวมโดยย่อ แมวหายใจแรง

เท่าไรคืออัตราการหายใจปกติของแมว?

หากคุณเคยพยายามหายใจตามแมว และมีอาการมึนหัว นั่นเพราะว่าโดยธรรมชาติแมวจะหายใจได้เร็วกว่ามนุษย์ แม้ว่าอัตราการหายใจขณะพักของมนุษย์ที่โตเต็มวัยจะอยู่ระหว่าง 12-16 ครั้งต่อนาที แต่แมวอาจหายใจประมาณ 16-30 ครั้งต่อนาที

หากต้องการวัดอัตราการหายใจขณะพักของแมว ให้นับจำนวนลมหายใจที่แมวใช้ขณะนอนหลับ หรือสงบสติอารมณ์ และพักผ่อน ลมหายใจแต่ละครั้งหมายถึงการหายใจเข้าหนึ่งครั้ง และการหายใจออกหนึ่งครั้ง นับลมหายใจเป็นเวลา 30 วินาที จากนั้นคูณด้วยสอง เพื่อให้ได้จำนวนลมหายใจที่แมวของคุณใช้ในแต่ละนาที

แมวที่มีสุขภาพดีบางตัวใช้เวลาหายใจน้อยกว่า 20 ครั้งต่อนาทีขณะพักผ่อน แต่หากสูงกว่า 30 เป็นสาเหตุที่น่ากังวล

อย่างไรก็ตาม การหายใจแรง ๆ อาจไม่ใช่แค่หายใจเร็วเสมอไป การหายใจแรง ๆ แสดงออกได้หลายรูปแบบ

แมวหายใจแรง มีสามประเภท

การหายใจแรง ๆ ของแมวแบ่งได้เป็น 3 ประเภท ได้แก่ อาการหายใจลำบาก (Dyspnea) การหายใจเร็วกว่าปกติ (Tachypnea)  และหอบ (Panting)

1. Dyspnea: อาการหายใจลำบาก

Dyspnea แปลว่า “หายใจลำบาก” แมวที่มีอาการหายใจลำบากอาจแสดงอาการดังต่อไปนี้

• ออกแรงมากขึ้น – กระเพาะแมวเกร็งเวลาหายใจ
• การหายใจแบบเปิดปาก
• หายใจมีเสียงดัง (หายใจมีเสียงวี๊ด, หอบ)
• รูจมูกอาจเปิดออกทุกครั้งที่หายใจ
• กระสับกระส่ายไม่สามารถปรับตัว หรือนอนหลับได้
• การยืดศีรษะและคอ เมื่อพยายามหายใจ
• ที่เหงือก และเยื่อเมือกสีฟ้าอ่อน (ตัวเขียว)
• ความทุกข์

2. Tachypnea: หายใจเร็วกว่าปกติ

ภาวะหายใจเร็วคือ เมื่ออัตราการหายใจของแมวเพิ่มขึ้นเกินระดับปกติ (โดยปกติจะมากกว่า 40 ลมหายใจต่อนาที) Tachypnea อาจเกิดพร้อมกับอาการหายใจลำบาก

การหายใจเร็วอาจมาพร้อมกับอาการต่อไปนี้

• ที่เหงือก และเยื่อเมือกสีฟ้าอ่อน (ตัวเขียว)
• ความเหนื่อยล้า

3. Panting: หายใจเร็วโดยเปิดปาก

โดยพื้นฐานแล้วการหอบของแมวคือ การหายใจเร็วขณะอ้าปาก

การหอบอาจเป็นการตอบสนองทางสรีรวิทยาตามปกติ อย่างไรก็ตาม เนื่องจากแมวมักจะต้องหายใจทางจมูก การหอบจึงเป็นสัญญาณของความเครียดอย่างมากต่อระบบ เช่น จากความเครียด ความร้อนจัด หรือการออกแรง การหอบยังอาจชี้ให้เห็นถึงสภาวะทางการแพทย์ที่ร้ายแรงที่ซ่อนอยู่ ซึ่งรวมถึงโรคหัวใจและปอด

สาเหตุที่ แมวหายใจแรง

เนื่องจากการหายใจเป็นกระบวนการที่สำคัญ ความเครียดต่อระบบต่าง ๆ ในร่างกายเกือบทุกระบบ จึงอาจส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในการหายใจได้

มีสาเหตุที่เป็นไปได้หลายประการ ที่ทำให้แมวหายใจลำบาก แม้ว่าสาเหตุหลายประการจะเกี่ยวข้องกับหัวใจ และระบบทางเดินหายใจก็ตาม

สาเหตุของ Dyspnea ในแมว

• ความผิดปกติของหลอดลม รวมถึงสิ่งแปลกปลอมที่ติดอยู่ในลำคอ เนื้องอก หรือเพดานอ่อนที่ยาวขึ้น
• ความผิดปกติของจมูก รวมถึงรูจมูกเล็กเกินไป การติดเชื้อ เนื้องอก หรือมีเลือดออก
• โรคปอด และหลอดลมส่วนล่าง เช่น การติดเชื้อ ภาวะปอดบวม มีของเหลวในปอด พยาธิหนอนหัวใจ หรือเนื้องอก
• ความผิดปกติในผนังหน้าอก รวมถึงการบาดเจ็บทางร่างกาย และอัมพาตที่เกิดจากสารพิษ
• หัวใจล้มเหลว
• ความผิดปกติในช่องท้อง เช่น ตับโต ท้องอืด หรือมีของเหลวสะสม

สาเหตุของ Tachypnea ในแมว

• ภาวะขาดออกซิเจน (ระดับออกซิเจนในเลือดต่ำ Hypoxemia)
• โรคโลหิตจาง (จำนวนเม็ดเลือดแดงลดลง Anemia)
• โรคมะเร็งปอด
• หัวใจล้มเหลว
• พยาธิหนอนหัวใจ
• มีไข้ ซึ่งอาจทำให้หายใจเร็ว เมื่อแมวของคุณหายใจอย่างรวดเร็ว เพื่อพยายามทำให้ร่างกายเย็นลง
• ความเครียด เช่น จากการเดินทาง หรือไปพบสัตวแพทย์ หรือเมื่อเจอสัตว์อื่นที่อยู่กลางแจ้ง

สาเหตุของ การหอบ ในแมว

• ความร้อน เช่นเดียวกับสุนัข แมวใช้การหอบเป็นกลไกควบคุมอุณหภูมิ แม้ว่าจะน้อยกว่าสุนัขก็ตาม การหายใจแบบอ้าปากอย่างรวดเร็วนี้ ช่วยให้พวกเขาควบคุมอุณหภูมิร่างกายในช่วงอากาศร้อนได้ การหอบอาจเป็นสัญญาณของโรคลมแดด
• การออกแรง แมวสามารถหอบเมื่อออกกำลังกาย หรือเล่น สิ่งนี้อาจเกิดขึ้น เนื่องจากแมวของคุณมีน้ำหนักเกิน หรืออาจเป็นการตอบสนองตามปกติต่อการออกแรงอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากอากาศอบอุ่น
• ความเครียด นี่เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการหอบ แมวมักจะหอบ เมื่ออยู่ในรถ หรือขณะที่อยู่กับสัตวแพทย์
• ปัญหาเกี่ยวกับหัวใจ ภาวะแทรกซ้อนเช่น Cardiomyopathy มากเกินไป (กล้ามเนื้อหัวใจหนาผิดปกติ) อาจทำให้เกิดอาการหอบได้
• โรคหอบหืด นอกจากการไอ หายใจไม่ออก และหายใจมีเสียงหวีดแล้ว ยังมีอาการหอบอีกด้วย

เมื่อใดที่ควรติดต่อสัตวแพทย์

การหายใจแรงอาจบ่งบอกถึงความกังวลทางการแพทย์ที่ร้ายแรงในแมว และควรได้รับการตรวจรักษาโดยสัตวแพทย์

กรณีส่วนใหญ่ของการหายใจแรงในแมว ต้องได้รับการดูแลจากสัตวแพทย์อย่างเร่งด่วน แมวหายใจโดยอ้าปาก หายใจมีเสียงดัง หรือใช้ความพยายามอย่างมากในการหายใจเข้า ควรพาไปพบสัตวแพทย์ในกรณีฉุกเฉิน

แมวหายใจแรงขณะพักผ่อน ใจเย็น และสงบ ควรพาไปพบสัตวแพทย์ อัตราการหายใจขณะพักมากกว่า 30 ครั้งถือว่าผิดปกติ และหากหายใจเกิน 40 ครั้ง/นาที ควรถือเป็นเรื่องเร่งด่วน

หากแมวของคุณหายใจเร็วในขณะที่ร้อน เครียด หรือออกกำลังกายอยู่ นี่อาจเป็นการตอบสนองชั่วคราว พาพวกเขาไปในที่ที่เย็นและสงบ และกระตุ้นให้พวกเขาให้ดื่มน้ำ และพักผ่อน หากการหายใจไม่กลับสู่ภาวะปกติอย่างรวดเร็ว โปรดติดต่อสัตวแพทย์ เนื่องจากอาจมีปัญหาที่ซ่อนอยู่ เช่น ลมแดด

รักษาอาการหายใจลำบากในแมว

หากแมวของคุณมีอาการหายใจลำบาก ควรไปพบสัตวแพทย์โดยด่วน พวกเขาอาจจำเป็นต้องรักษาเสถียรภาพทันทีด้วยการบำบัดด้วยออกซิเจนเป็นมาตรการฉุกเฉิน ควบคู่ไปกับการรักษาอื่น ๆ เช่น การให้ยาระงับประสาทเล็กน้อย และการตรวจของเหลวในร่างกาย

สัตวแพทย์ของคุณจะมองหาปัญหาที่ซ่อนอยู่ ซึ่งทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในการหายใจ ซึ่งอาจรวมถึงการเจาะเลือด การเอ็กซเรย์ หรือการสแกนอัลตราซาวนด์ และการประเมินของเหลวในหน้าอก หรือช่องท้อง

การรักษาจะขึ้นอยู่กับสาเหตุที่แท้จริง แมวหลายตัวจำเป็นต้องได้รับการให้ออกซิเจนควบคู่ไปกับการใช้ยา เพื่อช่วยเปิดทางเดินหายใจ และลดการสร้างของเหลว

การป้องกันการหายใจแรงของแมว

หากแมวหายใจหอบเนื่องจากความร้อน ให้ย้ายแมวไปไว้ในที่เย็น ร่มเงา หรือในอาคาร และกระตุ้นให้แมวดื่มน้ำ

สาเหตุของปัญหาทางเดินหายใจได้หลายประการไม่สามารถป้องกันได้ เนื่องจากมักเกี่ยวข้องกับปัญหาสุขภาพ เช่น โรคหัวใจ โรคปอด ขอแนะนำให้แมวตรวจสุขภาพสัตว์เป็นประจำ

มีมาตรการบางอย่างที่ต้องดำเนินการ เพื่อป้องกันสาเหตุทางสรีรวิทยาของการหายใจทางปากอย่างรวดเร็ว หรือการหายใจทางปาก

• ตรวจสอบให้แน่ใจว่า แมวมีสถานที่เย็นสบายในช่วงที่อากาศร้อน และมีน้ำเย็นสะอาดปริมาณมาก เพื่อหลีกเลี่ยงโรคลมแดด
• หากเป็นไปได้หลีกเลี่ยงแหล่งที่มาของความเครียด
• เมื่อเล่น หรือออกกำลังกายให้แมวของคุณ ให้เวลาพักผ่อนเยอะ ๆ

คำถามที่พบบ่อย