แมวนั้นมีบรรพบุรุษเป็นแมวป่า และการทำเครื่องหมายอาณาเขตของพวกมันเป็นพฤติกรรมตามธรรมชาติ สำหรับแมว การ สเปรย์ฉี่ บริเวณนั้นเปรียบเสมือนการทิ้งนามบัตรของแมวตัวนั้นไว้ อย่างไรก็ตาม การที่แมวฉี่รดไปทั่วบ้านนั้นไม่ใช่เรื่องน่ายินดีนัก ฉะนั้นมาดูกันว่ามีวิธีไหนที่จะหยุดน้องได้บ้าง
ภาพรวมโดยย่อ:
เร่งด่วน: สูง (ในกรณีที่มีปัญหาทางการแพทย์อื่น ๆ อยู่)
อาจจะเชื่อมโยงกับ: ความวิตกกังวล ความเครียด พฤติกรรมอาณาเขต การติดเชื้อ โรคทางเดินปัสสาวะส่วนล่างอื่น ๆ
ควรพบสัตว์แพทย์: ใช่
ตัวเลือกการรักษา: การรักษาสาเหตุทางการแพทย์หากมี อาจใช้ยา เพื่อสาเหตุทางพฤติกรรม ลดการเผชิญหน้ากับแมวคู่อริ จำนวนกระบะทรายเพียงพอ (มากกว่าจำนวนแมวในบ้าน 1 ตัว) การกระตุ้นสิ่งแวดล้อม
เห็นในแมว: บ่อย
ทำไมแมวถึงสเปรย์ฉี่
แมวอาศัยกลิ่นของมันในการระบุอาณาเขต ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของพฤติกรรมปกติของสัตว์
ไม่ว่าแมวจะทำเครื่องหมายด้วยการถูตัวบนพื้นผิว หรือการปัสสาวะใส่ การแต้มกลิ่นจะส่งสัญญาณให้แมวตัวอื่นรู้ว่าสถานที่นี้ถูกครอบครองแล้ว และไม่มีที่สำหรับตัวอื่นในบริเวณนี้
เนื่องจากการตรวจปัสสาวะเป็นพฤติกรรมตามสัญชาตญาณ จึงฝังแน่นอยู่ในแมวของเรา ถึงแม้จะเป็นแมวเลี้ยงในบ้านก็ตาม
ทันทีที่กลิ่นส่วนตัวเปลี่ยนไป เช่น หลังจากไปหาช่างตัดขน หรือสัตวแพทย์ แมวตัวอื่นๆ อาจลืมแมวตัวนั้นไปแล้วปฏิบัติเหมือนไม่เป็นส่วนหนึ่งของครอบครัว จนกว่ากลิ่นแปลกปลอมจะหายไป ดังนั้นแมวมักจะเริ่มถูตัวหลังจากกลับถึงบ้านเพื่อเปลี่ยนกลิ่น และคืนเครื่องหมายในบ้าน
การ สเปรย์ฉี่ คืออะไร?
การ สเปรย์ฉี่ เกิดได้ทั้งแมวตัวผู้และตัวเมีย พวกเขามักจะทำเช่นนี้โดยการยกหางขึ้นและปัสสาวะพุ่งไปข้างหลังบนพื้นผิวแนวตั้ง โดยการ สเปรย์ฉี่ สามารถพบได้ในแมวโต แมวทั้งตัวผู้ และตัวเมียสามารถพ่นสเปรย์บนพื้นผิวแนวตั้งได้สูง 6 ถึง 8 นิ้ว พวกเขาสามารถทำเครื่องหมายนี้ได้ทั้งกลางแจ้ง และในอาคาร
การสเปรย์ฉี่ต่างจากการปัสสาวะ แม้ว่าจะเป็นการแสดงอาณาเขตของแมวอีกรูปแบบหนึ่ง แต่การปัสสาวะจะทำบนพื้นผิวแนวนอนของเฟอร์นิเจอร์ พื้น และสิ่งของที่วางอยู่รอบ ๆ ยิ่งมีแมวจำนวนมากในบ้าน แมวตัวโปรดก็จะพ่นสเปรย์ เพื่ออ้างสิทธิ์ในอาณาเขตของตน ในบ้านที่มีแมวมากกว่า 10 ตัว แมวทุกตัวมักจะสเปรย์ฉี่
เมื่อไรที่แมวเริ่มสเปรย์ฉี่
การสเปรย์ฉี่อาจเริ่มได้ตั้งแต่อายุ 5 เดือน เนื่องจากแมวโตเต็มที่ สัญญาณของการการสเปรย์ฉี่แมวคือ การเข้าไปดมในบริเวณนั้น ๆ จากนั้นแมวมักจะยกหางขึ้น และพ่นปัสสาวะบนพื้นผิวของวัตถุที่ต้องการ อาจเป็นผนัง เก้าอี้ ผ้าม่าน หม้อน้ำ เสื้อผ้า ถุงพลาสติก ฯลฯ
ปริมาณปัสสาวะมีน้อย อาจน้อยกว่า 2 มล. และบางครั้งอาจมีเพียงหยดเหนียวสีน้ำตาลเล็กน้อย กลิ่นปัสสาวะของแมวตัวผู้ที่ยังไม่ได้ทำหมันนั้นฉุน และแตกต่างเป็นพิเศษ เพื่อให้รู้ว่าเป็นกลิ่นแมวตัวผู้
สาเหตุที่เป็นไปได้ของการสเปรย์ฉี่
การสเปรย์ฉี่มีสาเหตุหลายประการ และเราสามารถแบ่งสาเหตุ ออกเป็นเหตุผลด้านพฤติกรรม และทางการแพทย์ได้ดังนี้
1. ปัญหาด้านพฤติกรรม
เมื่อแมวของคุณแสดงพฤติกรรมแบบแมวซน
- แมวตัวใหม่ในบ้าน – แมวตัวเก่าของคุณอาจไม่ชอบมัน และเครียด เมื่อคุณพาสัตว์เลี้ยงตัวใหม่ หรือแมวตัวใหม่เข้าบ้าน ดังนั้น แมวเจ้าถิ่นอาจต้องการแสดงอำนาจให้ชัดเจนกับน้องใหม่ว่านี่คือ อาณาเขตของใคร สิ่งนี้สามารถนำไปสู่การสเปรย์ฉี่ แม้ว่าแมวตัวเก่าจะไม่เคยทำมาก่อนก็ตาม
- ความเครียด – ความเครียดสำหรับแมวมักจะไม่มีใครสังเกตเห็น เช่น การเปลี่ยนเฟอร์นิเจอร์ ซื้อของใหม่ และจัดบ้านใหม่ แขก หรือญาติที่เข้าพัก ถึงแม้จะไม่ใช่เรื่องใหญ่สำหรับเรา แต่สำหรับแมว สิ่งนี้อาจนำไปสู่ความเครียดอย่างมาก เนื่องจากกิจวัตรประจำวันของพวกมันเปลี่ยนไป แมวพึ่งพานิสัยของพวกเขา และไม่ชอบการเปลี่ยนแปลงในบ้าน ดังนั้นพวกเขาอาจเริ่มสเปรย์ฉี่ในขณะที่เจ้าของไม่เข้าใจเหตุผล เพราะไม่รู้ว่าอะไรที่ทำให้น้องแมวเครียด
- การผสมพันธุ์ – แมวตัวผู้ที่ไม่ได้ทำหมันมองหาคู่ผสมพันธุ์ เป็นสาเหตุนำไปสู่การทำเครื่องหมายอาณาเขต เพื่อกีดกันคู่แข่งที่อาจเกิดขึ้น พฤติกรรมการสเปรย์ฉี่ช่วยให้ ดึงดูดแมวตัวเมียในละแวกใกล้เคียงได้
2. เหตุผลทางการแพทย์
แมวบางตัวจะสเปรย์ฉี่ หรือแสดงพฤติกรรมที่คล้ายกันด้วยเหตุผลทางการแพทย์
แมวที่เป็นโรคทางเดินปัสสาวะ หรือโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบอาจทิ้งปัสสาวะจำนวนเล็กน้อยไว้ในที่ต่าง ๆ เงื่อนไขเหล่านี้อาจนำไปสู่การสเปรย์ฉี่ โดยเฉพาะในตัวผู้ที่ยังไม่ได้ทำหมัน พวกเขามักประสบกับปัญหาการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ ซึ่งอาจนำไปสู่การสร้างผลึกของเกลือยูเรต ผลึกเหล่านี้สามารถปิดกั้นท่อปัสสาวะได้
เนื่องจากสภาวะทางการแพทย์ดังกล่าว ปัสสาวะจึงไม่สามารถออกมา ในขณะที่แมวนั่งอยู่ในกระบะทรายได้ แมวตัวผู้พยายามที่จะกำจัดปัสสาวะโดยการเบ่งปริมาณเล็กน้อย
นี่อาจนำไปสู่เหตุฉุกเฉินทางการแพทย์ที่อาจถึงแก่ชีวิตได้ ดังนั้นจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะต้องพาแมวของคุณไปพบสัตวแพทย์ เพื่อรับการวินิจฉัย และรับยาที่เหมาะสม เพื่อแก้ปัญหาทางการแพทย์เหล่านี้
วิธีหยุดการสเปรย์ฉี่ของแมว?
โดยปกติแล้วแมวจะเริ่มสเปรย์ฉี่ เนื่องจากปัญหาด้านพฤติกรรม แต่การสเปรย์ฉี่ก็อาจเป็นสัญญาณของการเจ็บป่วยได้เช่นกัน เมื่อคุณระบุสาเหตุของการสเปรย์ฉี่ได้แล้ว คุณจะต้องกำจัดสาเหตุที่แท้จริงนั้น เพื่อช่วยให้หยุดได้
1. การทำหมัน
ทาสแมวมักสงสัยว่าแมวทำหมันแล้วจะสเปรย์ฉี่ไหม? คำตอบคือทั้งชาย และหญิง จะพบพฤติกรรมการทำเครื่องหมาย น้อยมาก หรือไม่พบเลย เมื่อแมวทำหมัน โดยแมวตัวผู้ที่ทำหมันแล้วประมาณ 10% และแมวตัวเมีย 5% ที่ยังคงสเปรย์ฉี่หลังจากทำหมัน
โดยทั่วไปแล้ว แมวที่ทำหมันจะผ่อนคลายกว่ามาก เนื่องจากพวกมันไม่มีความกระตือรือร้นที่จะต่อสู้ เพื่ออาณาเขตของตน เนื่องจากผลกระทบของฮอร์โมนที่ลดลง
การทำหมันเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันแมวสเปรย์ฉี่โดยเฉพาะแมวตัวผู้ อย่างไรก็ตาม ควรทำตั้งแต่อายุยังน้อย เนื่องจากแมวตัวผู้ที่มีอายุมากอาจมีนิสัยชอบสเปรย์ฉี่อยู่แล้ว ซึ่งยากจะแก้ไข และกำจัดให้หมดไป
อย่างไรก็ตาม จนกว่าระดับฮอร์โมนจะลดลงหลังการทำหมัน (อาจใช้เวลาสองสามสัปดาห์) แมวอาจยังคงสเปรย์ฉี่อยู่ นี่คือสิ่งที่คนเลี้ยงแมวต้องอดทน
2. การเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อม
เช่นเดียวกับปัญหาพฤติกรรมส่วนใหญ่ การเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อมมักจะช่วยบรรเทาการสเปรย์ฉี่ได้
ทำความสะอาดพื้นที่
การทำความสะอาดบริเวณที่เปื้อนอย่างละเอียดเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อป้องกันไม่ให้แมวสเปรย์ฉี่ในบริเวณนี้อีก สารทำความสะอาดไม่ควรมีกลิ่นแรงเกินไป มิฉะนั้น แมวอาจต้องการฉี่ทับ เพื่อกำจัดกลิ่นแรงนั้น
3. จัดสภาพแวดล้อมของแมวของคุณใหม่
การเปลี่ยนสถานที่ให้อาหารไปยังบริเวณที่แมวของคุณชอบสเปรย์สามารถหยุดการสเปรย์ได้ แมวไม่ชอบกินอาหารในที่ที่มีกลิ่นปัสสาวะ นอกจากนี้ ตรวจสอบให้แน่ใจว่าแมวของคุณมีกระบะทรายในจำนวนที่เหมาะสม จำนวนกระบะทรายควรมากกว่าจำนวนแมวหนึ่งถาด ดังนั้นในกรณีของแมว 2 ตัว ควรเพิ่มกระบะทรายใบที่สาม เพื่อลดแนวโน้มการสเปรย์ฉี่ของแมว
4. ระวังการสเปรย์เมื่อมีของใหม่มาที่บ้าน
แมวบางตัวไม่ชอบของที่ซื้อมาใหม่ในบ้าน ความเป็นไปได้อย่างหนึ่งที่จะห้ามไม่ให้เธอสเปรย์ฉี่คือ เก็บไว้ในห้องที่แมวเข้าไปไม่ได้ หากวัตถุเป้าหมายมีขนาดเล็กพอ ให้ซ่อนไว้ในลิ้นชักก่อน
5. จำกัดการเจอกับแมวตัวอื่น
แมวบางตัวถูกกระตุ้นให้สร้างอาณาเขต เมื่อเห็นแมวตัวอื่นนอกหน้าต่าง เพื่อป้องกันไม่ให้พวกเขาทำเครื่องหมายอาณาเขตภายในบ้าน ควรลด หรือจำกัดบริเวณการมองเห็นของพวกเขา
การสเปรย์ฉี่อาจเกิดจากสภาพแวดล้อมที่มีแมวหลายตัว หากแมวหลายตัวอาศัยอยู่ด้วยกันในบ้านเดียวกัน แมวตัวที่เข้ากับตัวอื่นไม่ได้นั้นควรแยกไปเลี้ยงไว้คนละห้อง วิธีนี้จะช่วยหลีกเลี่ยงการเผชิญหน้ากัน ช่วยลดความเครียด และพฤติกรรมในการสร้างอาณาเขตของพวกมัน และป้องกันการสเปรย์ฉี่ได้
6. ให้การกระตุ้น
การให้ความสนใจแมวของคุณเป็นบ่อย ๆ และทำให้มันตื่นตัวด้วยการออกกำลังกาย และกระตุ้นจิตใจผ่านของเล่นแบบโต้ตอบเป็นวิธีที่ดีในการป้องกันการสเปรย์ฉี่ การรักษาแบบชีวจิตอาจช่วยลดความวิตกกังวลในแมวของคุณได้
7. ใช้การแพทย์รักษา
ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับคำแนะนำของสัตวแพทย์ หรือนักปรับพฤติกรรมสัตว์ อาจใช้ยาปรับพฤติกรรม เช่น Clomipramine หรือ Fluoxetine ในการรักษาด้วยการฉีดพ่นหลังจากวินิจฉัยสาเหตุทางการแพทย์แล้ว ช่วยลดการพ่นปัสสาวะ ลดความวิตกกังวลได้
ยาอีกตัวที่อาจใช้ เพื่อป้องกันไม่ให้แมวสเปรย์ฉี่คือ Bromocriptine มีรายงานว่ามีอัตราความสำเร็จ 85% ในตัวผู้ที่ได้รับการรักษา และ 40% ในตัวเมีย อย่างไรก็ตาม ต้องใช้ความระมัดระวัง เนื่องจากโบรโมคริปทีนอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงหลายอย่าง เมื่อรักษาเป็นเวลานาน เช่น ประสาทหลอน การสะบัดแขนขา และการสั่นของศีรษะ หรือร่างกาย
โดยทั่วไป การให้ยาปรับพฤติกรรมควรได้รับตามที่สัตวแพทย์สั่งเท่านั้น ควรคิดถึงเป็นทางเลือกสุดท้าย และไม่ใช้เวลานาน เนื่องจากผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น
8. Feliway®
ฟีโรโมนสังเคราะห์ที่กระจายโดยดิฟฟิวเซอร์ก็มีประโยชน์เช่นกัน ด้วยการเลียนแบบฟีโรโมนบนใบหน้าของแมว (สารที่ขับออกจากร่างกาย) ผ่าน Feliway® ( สเปรย์ฟีโรโมนดูแลพฤติกรรมแมว และลดความเครียด ) แมวจะรู้สึกมีความสุข และปลอดภัย น้อง ๆ จะรู้สึกสบายตัว และผ่อนคลายมากขึ้นผ่านฟีโรโมนเทียมเหล่านั้น นี้จะช่วยลดการสเปรย์ฉี่ได้มากไปจนถึงหยุดการสเปรย์ฉี่ได้โดยสิ้นเชิง
Feliway ฟีโรโมนสังเคราะห์ ลดอารมณ์ก้าวร้าว ลดเครียด
บทสรุป
แม้ว่าการสเปรย์ฉี่จะเป็นปัญหาที่ไม่พึงประสงค์ แต่ก็ไม่ใช่ปัญหาที่ทาสแมวแก้ไขไม่ได้ มีวิธีการต่าง ๆ ที่สามารถป้องกัน หรือหยุดการสเปรย์ฉี่ได้สำเร็จ
สิ่งที่สำคัญที่สุดคือการระบุสาเหตุของการสเปรย์ฉี่ เมื่อเรารู้ต้นตอของปัญหาแล้ว เราก็จะสามารถดำเนินการแก้ไขได้ ดังนั้นไม่ควรทำโทษแมว เพราะจะทำให้เครียดมากขึ้น
อย่าลืมว่าแมวของคุณไม่ใช่เครื่องจักรที่คุณสามารถปิดได้ด้วยการกดปุ่มเพียงปุ่มเดียว ต้องใช้เวลา และความอดทนในการค้นหาสาเหตุ และแก้ไขปัญหา
คำถามที่พบบ่อย
คุณจะหยุดแมวจากการสเปรย์ฉี่ในบ้านได้อย่างไร?
วิธีที่ดีที่สุดคือการทำหมันแมวของคุณ ความเป็นไปได้อื่น ๆ ที่จะหยุดไม่ให้แมวฉีดสเปรย์ในบ้านคือการลดความเครียด รักษาสภาพแวดล้อมของแมวไม่ให้เปลี่ยนแปลง และใช้ยาป้องกันสเปรย์เช่น Feliway®
แมวทำหมันจะสเปรย์ฉี่ไหม?
แมวที่ทำหมันส่วนใหญ่จะไม่สเปรย์ฉี่อีก เนื่องจากระดับฮอร์โมนของพวกมันลดลง พวกเขาผ่อนคลายมากขึ้น และเครียดน้อยลง แมวทำหมันไม่จำเป็นต้องทำเครื่องหมายอาณาเขตของตน เนื่องจากไม่มีพฤติกรรมการผสมพันธุ์อีกต่อไป
กลิ่นอะไรที่ยับยั้งแมวจากการสเปรย์ฉี่?
แมวไม่ชอบกลิ่นน้ำมันตะไคร้หอม แม้ว่าโดยทั่วไปจะใช้เป็นยากันยุง แต่ตะไคร้หอมสามารถช่วยยับยั้งแมวจากการฉีดพ่นได้ ลาเวนเดอร์ และสะระแหน่สามารถช่วยได้ เนื่องจากแมวไม่ชอบกลิ่นเหล่านี้
จะหยุดแมวจากการสเปรย์ฉี่ในบ้านได้อย่างไร?
สิ่งที่สำคัญที่สุดคือ การระบุสาเหตุของการสเปรย์ เมื่อเรารู้ต้นตอของปัญหาแล้ว เราก็จะสามารถดำเนินการแก้ไขได้ ตัวอย่างเช่น เราสามารถใช้ฟีโรโมนสังเคราะห์ที่กระจายโดยเครื่องกระจายกลิ่นก็มีประโยชน์เช่นกัน ด้วยการเลียนแบบฟีโรโมนบนใบหน้าของแมว (สารที่ขับออกจากร่างกาย) ผ่าน Feliway® แมวจะได้รับข้อความที่ให้ความรู้สึกมีความสุข และปลอดภัย
ทำไมแมวตัวผู้ถึงชอบสเปรย์ฉี่?
แมวตัวผู้ที่ไม่ได้ทำหมันจะมองหาคู่ผสมพันธุ์ นำไปสู่การทำเครื่องหมายอาณาเขต เพื่อยับยั้งคู่แข่งที่อาจเกิดขึ้น พฤติกรรมการพ่นช่วยให้พวกเขาดึงดูดแมวกลางแจ้งตัวเมียในละแวกใกล้เคียง
แมวตัวผู้หลังจากทำหมันแล้วจะสเปรย์ฉี่ไหม
ประมาณว่าแมวตัวผู้ที่ทำหมันเพียง 10% และแมวตัวเมีย 5% ที่ยังคงสเปรย์ฉี่หลังจากทำหมัน
แหล่งข้อมูลอ้างอิง
What to do if your cat is marking territory | The Humane Society of the United States
Urine Spraying And Marking Advice From The Veterinarians At Manhattan Cat Specialists
Spraying | International Cat Care (icatcare.org)
Diagnosis and Management of Feline Urine Marking | Today’s Veterinary Practice
Behavior-modifying drugs – ScienceDirect
Fluoxetine Hydrochloride – ScienceDirect
Bromocriptine – Cat (vetbook.org)
Long-lasting behavioral effects of bromocriptine in cats – PubMed (nih.gov)